upując nowe mieszkanie, budując nowy dom lub robiąc gruntowny remont prędzej czy później staniemy przed potrzebą zakupu osprzętu elektroinstalacyjnego w postaci gniazd i łączników. Są to elementy wykończeniowe instalacji elektrycznej służące między innymi do załączania światła lub podłączania urządzeń elektrycznych do instalacji. W tym poradniku skupimy się głównie na łącznikach.

Jakie są rodzaje włączników i do czego służą?

Łączniki są częścią szerszej grupy produktów jakim jest osprzęt elektroinstalacyjny, potocznie nazywane włącznikami. Zacznijmy od najprostszego i chyba najbardziej powszechnie wykorzystywanego jakim jest włącznik pojedynczy. Tego typu łączniki jednobiegunowe wyposażone są w jeden klawisz. Uruchamiają jeden obwód elektryczny, na który może składać się jeden lub więcej punktów oświetleniowych. Występują też podwójne włączniki światła lub nawet potrójne i umożliwiają one niezależne sterowanie wieloma punktami światła.

Rodzaje włączników elektroinstalacyjnych

Chcąc podłączyć żyrandol lub inny rodzaj oświetlenia, który posiada kilka punktów ze źródłami światła przydatnym okaże się łącznik świecznikowy. (Wyposażony jest zazwyczaj w dwa przyciski, dzięki niemu będziemy w stanie załączać i wyłączać oświetlenie strefowo, to znaczy światło będzie mogło być zapalone na części żyrandola lub na jego całości. Kolejny włącznik elektryczny, który okaże się bardzo przydatny do sterownia oświetleniem na schodach i w ich obrębie to łącznik schodowy. Do poprawnego funkcjonowania oświetlenia na schodach potrzebne są dwa włączniki schodowe, jeden zamontowany na przykład na parterze, a drugi na piętrze. Przełączenie jednego włącznika spowoduje zmianę stanu obwodu na przeciwny dzięki czemu jesteśmy w stanie na przemian załączać i wyłączać światło jednocześnie z góry i dołu. Wprowadzenie łącznika krzyżowego ( do instalacji pomiędzy włączniki schodowe poszerza możliwość sterowania oświetleniem z dodatkowego punktu jakim może być na przykład spocznik schodów.

Łączniki bistabilne, a monostabilne – czym się różnią?

Opisane wyżej produkty elektroinstalacyjne należą do grupy łączników bistabilnych. Ich działanie opiera się na zasadzie przełącznika, który nie odbija z powrotem, w przeciwieństwie do łącznika monostabilnego, który posiada sprężynę i działa jedynie wtedy gdy jest naciśnięty. Włącznik dzwonkowy lub przycisk zwierny światło działa właśnie w ten sposób, tylko jego naciśnięcie powoduje załączenie elektrycznego dzwonka do drzwi.

Jakie łączniki do sterowania żaluzjami?

Chcąc sterować roletami zamontowanymi w oknach i drzwiach niezbędne okażą się łączniki żaluzjowe. Na rynku dostępnych jest kilka typów włączników do rolet np. dwupozycyjne i trójpozycyjne. Łącznik żaluzjowy dwupozycyjny, służy do sterowania jedną żaluzją z tym, że jeden klawisz będzie obsługiwał podnoszenie żaluzji a drugi jej opuszczanie. Łącznik żaluzjowy trójpozycyjny może występować w wersji do sterowania dwoma lub jedną żaluzją. Za pomocą jednego przycisku, który posiada trzy stany: zero, przytrzymanie przycisku do góry otwiera natomiast na dół zamyka żaluzję, puszczenie łącznika powoduje powrót do stanu zerowego.

Jak zamontować i podłączyć włączniki?

Montaż włączników w zależności od miejsca przeznaczenia oraz możliwości konstrukcyjnych może być podtynkowy i natynkowy. Włączniki podtynkowe instalowane są w puszkach montażowych zazwyczaj o średnicy 60mm, osadzonych w ścianach. Łączniki natynkowe montowane są bezpośrednio do ściany. Stosuje się je zazwyczaj tam, gdzie utrudnione jest prowadzone instalacji elektrycznej podtynkowo, w pomieszczeniach roboczych lub garażach. Charakteryzują się podwyższonym stopniem ochrony. Łączniki instalacyjne światła w pomieszczeniach umieszcza się przy drzwiach, od strony klamki na wysokości od 120 do 140 cm. Samo połączenie z instalacją odbywa się poprzez wsunięcie lub przykręcenie przewodów w zaciskach. Mechanizm włącznika przytwierdzany jest do puszki za pomocą pazurków lub śrub montażowych.

Jak dobrać włączniki?

Szeroki wybór na ryku osprzętu elektroinstalacyjnego oferowanego, między innymi przez takie wiodące firmy jak: OSPEL, KARLIK, KONTAKT-SIMON może na pierwszy rzut oka dezorientować ilością wzorów i mnogością kolorów. Prócz tego staniemy przed dylematem czy wybrać osprzęt kompletny z ramką czy osprzęt modułowy. Ten ostatni daje nam szerokie możliwości pod względem sposobu umiejscowienia obok siebie modułów osprzętu elektroinstalacyjnego zamontowanego w ramkach o rożnej krotności. Ramki, jak i same moduły, mogą być w różnych kolorach, wykonane z takich materiałów jak szkło, metal, ceramika czy tworzywo sztuczne. Mając na uwadze wszystkie te możliwości, należy wziąć pod uwagę styl w jakim mamy zamiar urządzić swoje mieszkanie, tak aby włączniki wtapiały się klimat aranżacyjny naszego domu.